Polska Izba Książki w toku konsultacji z członkami wypracowała stanowisko w odniesieniu do rekomendacji zawartych w raporcie przygotowanym na zlecenie Instytut Książki pt. „Jeszcze książka nie zginęła?”. Konsultacje obejmowały następujące zagadnienia:

1. jednolita cena książki

2. obowiązek przekazywania danych rynkowych

3. certyfikacja księgarń

4. fundusz stabilizacyjny

5. kodeks dobrych praktyk

Poniżej przedstawiamy stanowisko w ww. sprawach, z określeniem warunków szczegółowych oraz elementów otoczenia rynkowego, które należy uwzględnić przy projektowaniu zmian.

Ad. 1 Jednolita cena książki

A. Większość uczestników popiera wprowadzenie tego rozwiązania na 6-12 miesięcy wyłącznie w połączeniu z innymi mechanizmami. Wybrzmiało kilka głosów odrębnych – przeciwnych takiej regulacji. Brak poparcia dla mechanizmu jednolitej ceny bez dodatkowych działań.

B. Regulacja ceny powinna dotyczyć wszystkich formatów książek, z karencją dla modeli subskrypcyjnych.

C. Segmenty do wyłączenia: podręczniki (rynek regulowany odrębnymi przepisami), książki specjalistyczne i akademickie.

D. Duża obawa o zachowanie rynku i czytelników.

E. Potencjalne ryzyka:

• wzrostu cen

• spadku sprzedaży

• skrócenia czasu życia książki – ALE wyraźne głosy akcentujące drugie życie książki po 6-12 miesiącach

Kluczowy wniosek: Konieczna dogłębna analiza ekonometryczna skutków wprowadzenia regulacji. Polska Izba Książki podejmie działania w tym zakresie.

Ad. 2 Obowiązek przekazywania danych rynkowych

A. TAK, z jednym głosem odrębnym.

B. Kluczowe kwestie:

• globalna baza – raportowanie oparte na ISBN i ISMN

• kategoryzowanie – jeden system klasyfikacji do raportowania dla wszystkich (wybór spośród już funkcjonujących na rynku/stworzenie nowego)

• raportowanie kwartalne – wystarczające do celów statystycznych, dla podmiotów rynku optymalne raportowanie tygodniowe

• współpraca GUS z Nielsenem – warunek: konieczna gwarancja bezpłatnego dostępu do danych na określonym poziomie, dla wszystkich uczestników rynku

C. Wartość:

• uzyskanie kluczowych danych: wielkość rynku, udział książki elektronicznej, wiedza o sprzedaży online/offline, obserwacja trendów (w dłuższej perspektywie)

• promocja czytelnictwa – wiarygodne „topki”/ możliwość tworzenia list bestsellerów i promowania ich.

Ad. 3 Certyfikacja księgarń

A. TAK

B. Postulat, by w system certyfikacji włączyć księgarnie sieciowe (do ilu placówek?), które nie są powiązane z wydawcą lub dystrybutorem. Certyfikacja powinna wspierać te podmioty, które sobie radzą i dobrze funkcjonują, budując sieć.

C. Oprócz elementów certyfikacji wymienionych w raporcie, konieczne dodatkowe wsparcie dla księgarń polegające na wprowadzeniu systemowych zachęt dla bibliotek aby zakupy biblioteczne były realizowane w księgarniach lokalnych. Potrzeba zachęt dla samorządów jako organizatorów bibliotek.

Ad. 4 Fundusz stabilizacyjny

A. Z uwagi na brak rozwinięcia tego tematu w raporcie, nie jest możliwe rzetelne zaopiniowanie tej propozycji.

B. Konieczne uzupełnienie:

• zbadanie skali zaległości

• określenie beneficjentów funduszu – księgarnie, małe wydawnictwa, ?

• źródło finansowania

• instytucja zarządzająca

C. Podczas dyskusji o funduszu został poruszony problem prawa zwrotu jako realnego utrudnienia dla funkcjonowania wydawnictw.

Ad. 5 Kodeks dobrych praktyk

A. TAK w odniesieniu do współpracy z twórcami i twórczyniami.

B. Rekomendacja z raportu dotyczy KDP w zakresie warunków współpracy między podmiotami rynku. Brak rozmowy na ten temat z uwagi na obawę o oskarżenia o zmowę cenową, choć szereg podmiotów potwierdza potrzebę powstania takiego kodeksu. Polska Izba Książki zasięgnie aktualnej opinii prawnej co do możliwości sporządzenia kodeksu.

C. Warto uruchomić proces tworzenia KDP lub powrócić do Konwencji Krakowskiej i ją przepracować.

Inne zagadnienia

Ponadto, uczestnicy podkreślili istotność wprowadzenia kompleksowych zmian, które obejmą również:

• 0% VAT na książki

• bon na kulturę

• programy grantowe i stypendialne – wsparcie dla autorek i autorów

• pulę dodatkowych środków na zakupy do bibliotek książek nagradzanych – wsparcie dla wydawców i autorek/autorów oraz budowanie kanonu współczesnej literatury w bibliotekach.

Został stwierdzony ewidentny brak w raporcie w zakresie omówienia obrotu książką elektroniczną.

Treść można pobrać także w formacie PDF.