Komentarz PIK po 8. Forum Prawa Autorskiego
10 września w stołecznym kinie Iluzjon odbyło się po dziewięcioletniej przerwie Forum Prawa Autorskiego, którego organizatorem było Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Spotkanie poświęcone zostało dwóm istotnym kwestiom wpływającym na działalność rynku książki. Dlatego nie mogło zabraknąć na nim przedstawicieli Polskiej Izby Książki, którzy aktywnie zabierali głos w dyskusjach.
Komentarz Magdaleny Hajduk-Dębowskiej:
„Forum Prawa Autorskiego to formuła konsultacji środowiskowych, jaką MKiDN wprowadza, a właściwie przywraca, w celu wypracowania koniecznej nowelizacji prawa autorskiego. Polska Izba Książki reprezentuje na FPA branżę wydawniczą; warto zaznaczyć, że oprócz naszej organizacji w obradach forum brały udział przedstawicielki Stowarzyszenia Copyright Polska, jak również przedstawiciele stowarzyszeń autorów i autorek oraz tłumaczy i tłumaczek.
Na forum omawiane były dwa zagadnienia: sztuczna inteligencja oraz wdrożenie dyrektywy DSM. W kontekście regulacji AI zwróciłam uwagę uczestników forum na sposób oraz zasady karmienia książkami rozwijanych właśnie polskich dużych modeli językowych. Jest to obszar nieuregulowany, potrzebne są rozstrzygnięcia dotyczące licencjonowania treści, wynagrodzenia za użycie treści, itp. Drugą kwestią jest dozwolony użytek edukacyjny, który w przyjętej nowelizacji prawa autorskiego został zakreślony bardzo szeroko, co budzi uzasadniony niepokój wydawców, szczególnie wydawców edukacyjnych. Oba tematy będziemy jako PIK monitorować, aby zostały uwzględnione przy kolejnych nowelizacjach ustawy prawo autorskie”.
Komentarz Mikołaja Małaczyńskiego:
„Podczas forum prawa autorskiego w ramach dyskusji o wpływie sztucznej inteligencji na interesy twórców wybrzmiało wiele głosów popierających zaangażowanie organizacji zbiorowego zarządu (OZZ) w repartycjonowanie opłat za użycie tekstów chronionych prawem autorskim w procesie uczenia maszynowego. Zwróciłem uwagę na fakt, że książka jest szczególnym dobrem kultury, a z perspektywy modeli językowych tzw. LLM-ów - szczególnie poszukiwanym materiałem. Nie można w jednym szeregu zestawiać pośledniego tekstu z internetu z utworem np. noblisty - o znacznie większej wartości językowej i kulturowej, i wynagradzać ich jednakowo. Książki opracowywane są z dużo większą starannością edytorską, korektorską czy faktograficzną, zatem powinny zostać wycenione "drożej" od przeciętnych tekstów. Z perspektywy doświadczeń rynku książki cyfrowej, obok OZZ ważną rolę mogą w przyszłości stanowić dystrybutorzy cyfrowi, którzy już dziś dysponują odpowiednią technologią i kompetencjami by skutecznie dać zarobić twórcom na potencjale rozwoju sztucznej inteligencji - oczywiście tym, którzy na to wyrażą zgodę. Zaangażowanie podmiotów komercyjnych na zasadach wolnorynkowych może dać wydawcom i twórcom lepszy wybór i przełożyć się na większe korzyści - adekwatne do dostarczanej wartości. Mimo rozmaitych uzasadnionych obaw twórców, należy podkreślić, że równie ważne jest, aby powstawały jakościowe modele językowe dla języka polskiego, bo mogą mieć w przyszłości wpływ na innowacyjność gospodarki, o którą zabiegamy”.
Organizator chce, by Forum Prawa Autorskiego było stałą platformą dyskusji o zagadnieniach związanych z regulacją prawa autorskiego. Istotne stają się rozmowy o kierunkach zmian legislacyjnych, wynikających z implementacji przepisów unijnych i orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości UE. Spotkanie staje się przestrzenią rozmów o roboczych propozycjach nowelizacji, wymagających pogłębionej konsultacji i wymiany stanowisk. Należy żywić nadzieję, że kolejna edycja odbędzie się już w 2025 roku.
Więcej nt. wydarzenia na stronie MKiDN: https://www.gov.pl/web/kultura/przywrocilismy-forum-prawa-autorskiego
